Veteriner teşhis laboratuvarlarında yeni dönem: Standartlar ve yetki süreçleri güncellendi

Hayvan sağlığı ve gıda güvenliğini doğrudan ilgilendiren veteriner teşhis ve analiz laboratuvarlarında önemli bir düzenleme yürürlüğe girdi. Resmî Gazete’de yayımlanan değişiklikle birlikte laboratuvarların kuruluş aşamasından çalışma izinlerine, personel yapısından test yetkilerine kadar birçok başlık güncellendi. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın hazırladığı düzenlemenin temel amacı, teşhis süreçlerini hızlandırmak, uluslararası standartlara uyumu güçlendirmek ve hayvan hastalıklarıyla mücadelede etkinliği artırmak olarak açıklanıyor.

Yeni kuralların en dikkat çeken maddelerinden biri, laboratuvarların kuruluş izni alırken yerine getirmesi gereken koşulların detaylandırılması oldu. Buna göre, izin başvurusu yapan işletmelerin artık ilgili izin ücretinin ödendiğini gösteren belgeyi mutlaka ibraz etmesi gerekiyor. Ayrıca başvuruların değerlendirilmesinde, tesisin bulunduğu ilin bağlı olduğu veteriner kontrol enstitüsü müdürlükleri daha aktif rol üstlenecek. Böylece hem başvuru sürecinin hızlanması hem de değerlendirmelerin daha teknik bir bakış açısıyla yapılması hedefleniyor.

Düzenlemede riskli hastalık testlerinin nerelerde yapılabileceği konusuna da önemli bir sınır getirildi. İnsanların ikamet ettiği mesken niteliğindeki binalarda kurulan laboratuvarlar, artık ihbarı mecburi hayvan hastalıkları ile zoonoz hastalıkların (hayvandan insana bulaşabilen hastalıklar) teşhisini yapamayacak. Bu sınırlama, yüksek biyogüvenlik gerektiren analizlerin yalnızca yetkin ve uygun altyapıya sahip merkezlerde yapılmasını garanti altına almayı amaçlıyor.

Güncellenen yönetmelik, ulusal referans laboratuvarlarının görev alanını da netleştiriyor. Bu laboratuvarlar, referans oldukları hastalıklara yönelik test ve raporlama süreçlerinde Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü (WOAH) tarafından belirlenen yöntemlerle tam uyumlu çalışmak zorunda olacak. Kullanılacak teşhis kitleri, test protokolleri ve doğrulama yöntemleri bu uluslararası standartlara göre yürütülecek. Böylece Türkiye’nin hayvan sağlığı verileri, uluslararası ticaret ve kontrol mekanizmalarında daha güvenilir hâle gelecek.

Uzmanlar, yönetmelik değişikliğinin özellikle şap, brusella, tüberküloz, kuş gribi gibi ekonomik değeri yüksek hastalıkların erken teşhisinde büyük önem taşıdığını belirtiyor. Tarımsal üretimin sürdürülebilirliği açısından hastalıkların hızlı tespiti, hem yetiştiricilerin kayıplarını azaltıyor hem de hastalıkların bölgesel veya ulusal ölçekte yayılmasını önlüyor.

Yeni düzenleme, veteriner hizmetleri zincirinde kalite ve denetimin güçlendirilmesine yönelik stratejik bir adım olarak değerlendiriliyor. Tarım ve Orman Bakanlığı, kuralların sahada titizlikle uygulanacağını, gerekli kontrollerin artırılacağını ve laboratuvar altyapılarının modernizasyon sürecinin destekleneceğini açıkladı.

Bu adımla birlikte Türkiye’nin hayvan sağlığı alanında daha güçlü, hızlı ve güvenilir bir teşhis altyapısına kavuşması amaçlanıyor.