2026 Tarım Destekleri netleşti, çiftçiyi yeni dönem bekliyor

Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından hayata geçirilen "Yeni Destekleme Modeli", 2026 yılı itibarıyla tam kapasiteyle devreye giriyor. Çiftçi kayıt sisteminden (ÇKS) ürün bazlı katsayı ödemelerine kadar pek çok yeniliği barındıran bu modelle, Türkiye'nin gıda arz güvenliğinin garanti altına alınması ve üreticinin maliyet yükünün hafifletilmesi hedefleniyor.

Türkiye genelinde milyonlarca çiftçinin gözü kulağı, 2026 yılı üretim sezonu için açıklanan yeni destekleme kalemlerine çevrildi. Geçmiş yıllardaki karmaşık yapıdan arındırılan yeni sistem; temel destekler, planlı üretim destekleri ve verimlilik odaklı ek ödemeler olmak üzere üç ana sac ayağı üzerine kuruldu.

Stratejik ürünlere "güçlü" katsayı desteği

Yeni modelin en dikkat çekici özelliği, ürünlerin stratejik önemine göre belirlenen katsayı sistemi. Bakanlık; buğday, arpa, ayçiçeği, kolza, soya ve baklagiller gibi temel gıda maddelerini "stratejik ürün" kategorisinde tutmaya devam ediyor. Bu ürünleri, Bakanlık tarafından belirlenen "havza" sınırları içerisinde üreten çiftçiler, temel desteğe ek olarak "Planlı Üretim Desteği" adı altında ilave ödemeler alacak. Bu sayede, Türkiye’nin ithalat bağımlısı olduğu ürün gruplarında yerli üretimin artırılması teşvik ediliyor.

Mazot ve gübre desteğinde yeni usul

2026 yılında mazot ve gübre destekleri, artık sadece kağıt üzerinde bir ödeme olmaktan çıkıp, üretim maliyetinin belirli bir oranını (bazı ürünlerde %50'ye kadar) doğrudan karşılayacak şekilde revize edildi. Destek ödemelerinin, üretim sezonu başında çiftçilerin banka kartlarına ayni (malzeme alımı için) veya nakdi olarak tanımlanması planlanıyor. Bu durum, üreticinin ekim döneminde en büyük gider kalemleri olan girdi maliyetlerini finanse etmesini kolaylaştıracak.

Verimlilik ve kaliteye ek prim

Yeni sistem sadece "üretmeyi" değil, "kaliteli ve verimli üretmeyi" de ödüllendiriyor. Sertifikalı tohum kullanan, modern sulama sistemlerine geçen ve iyi tarım uygulamaları yapan üreticiler, "Verimlilik Desteği" kapsamında standart ödemelerin üzerine ek primler alacak. Ayrıca, sözleşmeli üretim yapan çiftçiler için de özel bir teşvik paketi 2026 bütçesinde yerini aldı.

Kayıtlılık ve planlama şartı

Uzmanlar, yeni destekleme modelinden maksimum düzeyde faydalanmak için iki kritik noktanın altını çiziyor: ÇKS kayıtlarının zamanında güncellenmesi ve münavebe (ekim nöbeti) kurallarına uyulması. Münavebe kurallarına uymayan veya havza dışı plansız üretim yapan üreticilerin desteklemelerden yararlanma oranları kısıtlanabilecek.

2026 yılı, Türk tarımının dijitalleştiği ve veriye dayalı planlandığı bir yıl olacak. Üreticilerin TarımCebimde uygulaması üzerinden kendi bölgelerindeki destekleme katsayılarını kontrol etmeleri ve ekim planlarını buna göre şekillendirmeleri, işletme kârlılığı açısından hayati önem taşıyor.